Kategori: Makaleler

İyidere Hangi İle Bağlı? Güç, İktidar ve Vatandaşlık Perspektifinden Bir Analiz Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzenin İnşası Bir siyaset bilimcisi olarak, toplumsal düzeni anlamak, güç ilişkilerini çözümlemek ve devletin işleyişini irdelemek oldukça derin bir düşünsel süreçtir. Bir yerleşim biriminin hangi ile bağlı olduğuna dair bir soru sormak, aslında iktidar, yönetim, kurumlar ve vatandaşlık ilişkilerinin ne kadar iç içe geçmiş olduğunu gözler önüne serer. Bunu anlamak için yalnızca coğrafi bir soruya odaklanmak yetmez. İyidere’nin hangi ile bağlı olduğu sorusu, aynı zamanda yerel yönetimle merkezi iktidar arasındaki güç ilişkilerini, vatandaşın devletle kurduğu bağı ve bu bağlamdaki ideolojik tutumları anlamamıza yardımcı olabilir. Türkiye’de,…

Itır Yaprağı Nasıl Kullanılır? Tarihsel Bir Bakış ve Günümüze Yansımalar Bir Tarihçinin Gözüyle: Itır Yaprağının Geçmişi ve Bugünü Tarihe meraklı bir gözle bakarken bazen bir bitkinin, bir yaprağın, insanlık tarihinin önemli bir parçası olduğunu keşfetmek oldukça şaşırtıcı olabilir. Itır yaprağı, bu anlamda ilginç bir örnektir. Antik çağlardan bu yana, sadece kokusuyla değil, kültürel, dini ve sağlık alanındaki kullanımıyla da büyük bir öneme sahip olmuştur. Ancak zamanla kaybolmaya yüz tutan bu eski geleneklerin, günümüzle nasıl kesiştiğini ve modern dünyada nasıl bir değer kazandığını anlamak, geçmişin bizlere neler anlatmak istediğini çözmeye yardımcı olabilir. Itır Yaprağının Tarihsel Yolculuğu Itır yaprağı denince akla ilk…

“İtimad” mı “İtimat” mı? TDK’ya Göre Doğru Yazımı ve Yazım Tarihçesi Öncelikle, Türkçeyi doğru kullanma duyarlılığı taşıyan herkes için “itimad nasıl yazılır?” sorusu sık karşılaşılan bir konudur. Bu yazıda, Türk Dil Kurumu (TDK)’nun kaynaklarına dayanarak kelimenin doğru yazımı üzerine hem tarihsel hem de güncel bakışı sunuyorum. Kelime ve Etimolojik Arka Plan Kelime kökeni itibarıyla Arapça “iʿtimād” kökünden gelmektedir ve Türkçede “güven, emniyet” anlamında “itimat” biçiminde kullanılır. [1] Bu bağlamda, yaygın olarak görülen “itimad” şeklindeki yazımın doğruluğu konusunda şüphe bulunmaktadır. TDK’nın sözlüklerinde “itimat” biçimi yer almakta, “itimad” biçimine ise yer verilmemektedir. [2] TDK Yazım Kuralları ve Güncel Uygulama Yazım ve imla…

Laktik Asit Ne Zaman Kullanılır? Gerçekten Gerekli mi? Hepimiz bir noktada kaslarımızda yanma hissi yaşadık, egzersiz sonrası kas ağrıları da cabası. Peki, laktik asit gerçekten bu yanma hissinin suçlusu mu? Spor salonlarında, sağlıklı yaşam takıntılarında ve hatta kozmetik dünyasında bu asidi sıkça duymaya başladık. Ama soruyorum, ne zaman kullanmalıyız? Gerçekten bu kadar faydalı mı, yoksa laktik asit konusunda hepimiz birer kandırılmış kurban mıyız? Laktik asit, sporcuların performansını artıran bir sihirli bileşik gibi sunulsa da, kullanım alanlarına baktığımızda daha çok ticari bir ürüne dönüştüğünü görebiliriz. Peki, laktik asidi ne zaman kullanmak gerçekten mantıklı? Bunu daha derinlemesine sorgulamamız gerekiyor. Bu yazıda, laktik…

Abam Ne Demek TDK? Felsefi Bir Yaklaşım Bir Filozofun Bakış Açısından: Kelimenin Derinliği Dil, insan düşüncesinin en belirgin ifadesidir. Bir kelimenin anlamı, sadece günlük konuşmalarda kullanıldığı şekliyle değil, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve bireysel bağlamda taşıdığı daha derin anlamlarla da şekillenir. “Abam” kelimesi de bu anlamda ilginç bir örnek sunar. TDK’ye göre “abam”, “büyük kardeşim” veya “abim” anlamına gelir. Ancak kelimenin somut anlamının ötesinde, kültürel ve felsefi açıdan bakıldığında, bir kelimenin insanın kimliğini, değerlerini ve ilişkilerini nasıl yansıttığı üzerine derin düşünceler geliştirebiliriz. Bir filozof olarak, dilin sadece iletişimin aracısı olmadığını, aynı zamanda insanın dünyayı nasıl algıladığını da şekillendirdiğini söyleriz. Peki,…

1500 Watt Elektrikli Isıtıcı Ne Kadar Yakar? Felsefi Bir İnceleme Filozof Bakışıyla: Elektrik, Enerji ve İnsan İhtiyaçları Felsefe, dünyanın sırlarını çözmeye çalışırken, bazen en sıradan sorular bile derin bir anlam taşır. Bugün basit bir soruya odaklanacağız: “1500 watt elektrikli ısıtıcı ne kadar yakar?” Fakat bu soruya sadece teknik bir cevap aramak, bizi derin bir felsefi tartışmanın içine çekiyor. Elektrik tüketimi, yalnızca fiziksel bir olgu değildir; aynı zamanda insanın etik sorumlulukları, bilgiye dair anlayışı ve varlıkla olan ilişkisinin bir yansımasıdır. Bir elektrikli ısıtıcının ne kadar enerji harcadığı, dünyadaki kaynakların tükenmesi, çevresel etkiler ve bireysel sorumluluk gibi konularla bağlantılıdır. Bu yazı, bir…

İşkembe Çorbası: Bir Hayvanın Kendisini Anlatan Edebiyat Edebiyat, kelimelerin gücüyle şekillenen, anlamın derinliklerinde yolculuk yaptığımız bir dünyadır. Her kelime, kendi evrenini yaratır; her anlatı, dönüştürücü bir etkisiyle bizi başka bir dünyaya götürür. Bir kelime, bir imge, bazen çok derin anlamlar taşırken, bazen de sıradan bir anlatımda gizlenmiş büyük bir felsefe barındırır. İşkembe çorbası, bir yemek olmanın ötesinde, kelimelerin büyüsüyle hayat bulan bir edebiyat nesnesine dönüşebilir. Peki, işkembe çorbası hangi hayvanın neresidir? Gelin, bu sıradan gibi görünen soruyu edebiyatın gücüyle çözümleyelim. İşkembe Çorbası: Hayvanın “İç Dünyası” İşkembe, hayvanların sindirim sisteminde yer alan, mideye benzer bir organ olan “iskembe”den elde edilen bir…

İsmet Unisex Mi? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzen Üzerine Bir Siyaset Bilimi Perspektifi Güç İlişkilerinin ve Toplumsal Düzenin İzinde Siyaset bilimi, her zaman güçlü ve zayıf arasındaki ilişkiler üzerine kafa yormuştur. İktidar, toplumsal düzenin belirleyici unsurlarından biridir ve bu iktidarın şekli, onun işleyiş biçimi, toplumun her kesimine nasıl yansıdığıyla doğrudan ilişkilidir. Modern siyaset anlayışında, güç sadece devletin elinde değil, her sosyal etkileşimde, her kurumda, her ideolojide var olan bir öğedir. Burada, devletin egemenliğinden, ideolojik alanlara kadar her noktada toplumsal yapıyı etkileyen gizli veya açık güç ilişkileri mevcuttur. Bu bağlamda “İsmet” ve onun toplumsal cinsiyet temelli anlamı üzerinden yapılan bir tartışma,…

İskitler Hangi Türk Boyundan? Bir Psikolojik Mercek Altında İnsan Davranışları Bir Psikoloğun Gözünden: Geçmişi Anlamaya Çalışmak Tarih, insanın davranışlarını anlamanın en eski ve derin yollarından biridir. İnsanların geçmişteki seçimleri, duygusal tepkileri ve toplumsal etkileşimleri, modern dünyada bizim de içsel deneyimlerimizi anlamamıza ışık tutar. Psikolojik açıdan bakıldığında, tarihsel figürler ve halklar, insanın kolektif psikolojisinin bir yansımasıdır. İskitler, tarih sahnesine büyük bir iz bırakmış ve derin bir kültürel miras bırakmış bir halktır. Ancak onların etnik kökenleri ve hangi Türk boyuna ait oldukları sorusu, sadece tarihsel bir tartışma olmanın ötesinde, insanların kimlik, aidiyet ve toplumsal bağlar hakkındaki duygusal deneyimlerini de sorgulamamıza neden olabilir.…

“İnovatif” Ne Demek? TDK’dan Günümüze Diliştirilmiş Bir Deneme Günlük dilde karşımıza sıkça çıkan kelimelerden biri olan inovatif, kulağa bir yabancılaşma gibi de gelebilir: “Nereden çıktı bu kelime?”, “Ne demek tam olarak?” gibi soruları akla getirir. Bu kavramı incelemek, dilin evrimine ve anlam katmanlarına dair küçük bir felsefi yolculuk için de iyi bir fırsattır. Şimdi birlikte, Türk Dil Kurumu (TDK) sözlüğünden başlayarak, “inovatif”in tarihsel arka planına ve günümüzdeki kullanımına bakacağız. Tarihsel Arka Plan ve Kökeni “İnovatif” kelimesinin kökeni İngilizce innovative sözcüğüne dayanır, dolayısıyla Türkçeye görece yeni sayılabilecek bir dönemde girmiştir. Kelime Latince innovare (“yenilemek”) fiilinden türemiştir; “yeni bir şekilde yapmak, değiştirmek”…