“İtimad” mı “İtimat” mı? TDK’ya Göre Doğru Yazımı ve Yazım Tarihçesi
Öncelikle, Türkçeyi doğru kullanma duyarlılığı taşıyan herkes için “itimad nasıl yazılır?” sorusu sık karşılaşılan bir konudur. Bu yazıda, Türk Dil Kurumu (TDK)’nun kaynaklarına dayanarak kelimenin doğru yazımı üzerine hem tarihsel hem de güncel bakışı sunuyorum.
Kelime ve Etimolojik Arka Plan
Kelime kökeni itibarıyla Arapça “iʿtimād” kökünden gelmektedir ve Türkçede “güven, emniyet” anlamında “itimat” biçiminde kullanılır. [1] Bu bağlamda, yaygın olarak görülen “itimad” şeklindeki yazımın doğruluğu konusunda şüphe bulunmaktadır. TDK’nın sözlüklerinde “itimat” biçimi yer almakta, “itimad” biçimine ise yer verilmemektedir. [2]
TDK Yazım Kuralları ve Güncel Uygulama
Yazım ve imla kılavuzlarına göre Türkçede yabancı kökenli kelimeler, Türkçeleşmiş halleriyle ve Türk alfabesine uygun biçimleriyle yazılmalıdır. [3] TDK’nın Güncel Türkçe Sözlük veritabanında “itimat” kelimesinin maddenin başında “itimat” biçiminde kayıtlı olduğu görülmektedir. Dolayısıyla doğru ve kabul edilmiş yazımı itimat şeklindedir. “İtimad” biçimi yazım kılavuzu, sözlük düzeyinde ya da TDK online kaynaklarında yer almamaktadır.
Doğru Yazımı Özetle
– ✔ Doğru yazım: itimat
– ✘ Yanlış ya da önerilmeyen yazım: itimad
– Bu doğrultuda yazınızda “itimat” biçimini tercih etmeniz, dil bilinci açısından yerinde olacaktır.
Tarihsel Süreç ve Kullanım Eğilimleri
Türkçede Arapça ve Farsça kökenli pek çok kelime zamanla Türkçeleşmiş, telaffuz ve yazım biçimleri değişmiştir. Yazım kurallarındaki değişimler, özellikle 20. yüzyılda, latin harf alfabesine geçiş ve dil reformları sonrası yoğunlaşmıştır. [4] Bu süreçte kelimelerin yazımı üzerinde normatif düzenlemeler yapılmış, sözlüklerde bazı yazımlar standart hâline getirilmiştir. “İtimat” kelimesi de bu dönemde yerleşik yazımıyla yayınlarda ve resmi dilde yer almıştır.
Akademik çevrelerde ise bu tür kelimelerin yazımındaki değişim eğilimleri ve yazım birliği sağlama çabaları tartışma konusudur. Yazım kılavuzlarının baskısı, dil kullanıcılarının alışkanlıkları ve teknolojik iletişimin etkisi, kelimelerin yazım biçimlerinde farklılıklar doğurabilmektedir. Bu bağlamda “itimad” formu, halk arasındaki kullanım farklılıklarından kaynaklanmış olabilir ancak dilbilimsel norm açısından “itimat” tercih edilmelidir.
Yazım Bilinci ve İletişimde Etkisi
Yazılı iletişimde doğru yazım, mesajın anlaşılabilirliği ve güvenilirliği açısından önem taşır. Yazılı metinlerde “itimat” kelimesini doğru biçimde kullanmak, okuyucuya verilen değeri ve dil bilincini yansıtır. Özellikle akademik, resmi ya da yayın amaçlı yazılarda yazım standartlarına uygunluk önem kazanır.
Aynı zamanda, günlük kullanımda karşılaşılan “itimad” gibi alternatif biçimler dilin yaşayan yapısını gösterse de, standart yazım tercihi açısından dikkat edilmelidir. Bu tür farklılıklar, dilbilimsel alışkanlık ve yazım kültürü açısından birer göstergedir.
Sonuç
Türkçede “itimat” kelimesinin doğru yazımı TDK kaynaklarına göre net biçimde belirtilmiştir. Yazımızda bu kelimeyi “itimat” biçiminde kullanarak yazım bilincine katkıda bulunmak mümkündür. Yazılı iletişimde standartlara uygunluk, hem dilimizin zenginliğini hem de okunabilirliği artırır.
Kısaca ifade etmek gerekirse: İtimat nasıl yazılır? Doğru biçimi “itimat”tır. Yazılarınızda bu biçimi tercih edebilirsiniz.
—
Sources:
[1]: “İtimat ne demek? İtimat kelimesinin TDK sözlük anlamı nedir?”
[2]: “İtimat Ne Demek? – kelimeler.net”
[3]: “Yazım Kılavuzu – Türk Dil Kurumu”
[4]: “TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NİN 100 YILINA SIĞMIŞ YAZIM KILAVUZLARI”